Przewodnik

Grecja leży w południowo-wschodniej części Europy, na południowym krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Od północy graniczy z Albanią, Macedonią i Bułgarią, a od wschodu z Turcją. Od południa Grecję oblewa Morze Śródziemne, od wschodu Morze Egejskie, od zachodu Morze Jońskie. Długość linii brzegowej Grecji kontynentalnej wynosi ok.4000 kilometrów, długość wybrzeża wynosi 11000 kilometrów. W skład Grecji kontynentalnej wchodzą Attyka, Peloponez, Grecja Centralna, Tesalia, Epir, Macedonia i Tracja. U zachodnich wybrzeży Grecji kontynentalnej leżą Wyspy Jońskie : Korfu, Zakinthos, Lefkada, Itaka oraz Paksi. Największe skupiska wysp znajdują się na Morzu Egejskim: na południu Kreta, u wschodnich wybrzeży Attyki Eubeja, na wschodzie Ikaria, Chios, Rodos, Samos, Kos i Lesbos, na północy Thasoss i Samotraka oraz archipelagi Cyklady, Sporady i Dodekanez.

Większą część powierzchni kraju zajmują góry o średniej wysokości 1200-1800 m n.p.m. Największą górą jest szczyt Mitikas (2917) m n.p.m. W centralnej części kraju ciągnie się łańcuch gór Pindos, będący przedłużeniem Gór Dynarskich, z drugim pod względem wysokości szczytem Smoliskas (2637 m n.p.m.) Na zachodzie wznosi się pasmo Epiru. Na Peloponez największe pasma górskie to Parnon i Tajget (2404 m n.p.m.)

Górzyste są także wyspy. Na Krecie najwyższym szczytem jest Psiloritis w górach Idi (2456 m n.p.m.) Wyspy Egejskie są wierzchołkami starych zatopionych masywów górskich. Niewielki procent powierzchni Grecji stanowią niziny występujące głównie w dolinach rzek Tracji i Macedonii oraz na wybrzeżach Attyki i zachodniej części Peloponez.

Greckie rzeki są w większości typu górskiego o zmiennych wodostanach. Najobfitsze w wodę są rzeki Wardar, Struma, Mesta i Pinios płynące na północnym wschodzie. Pozostałe rzeki w okresie lata są częściowo lub całkowicie wysychające.

Największą rzeką grecką jest Aliakmon o długości 297 kilometrów.


Kreta
Największa grecka wyspa. Prawie cały teren Krety zajmują góry o wysokości dochodzącej do 2500 metrów (Idi 2456 m n.p.m.). Klimat wyspy, ze względu na swe południowe położenie, jest bardziej gorący od pozostałych regionów Grecji. Najpiękniejsze plaże Krety znajdują się na północnym wybrzeżu. Niemal wszystkie plaże leżą w pobliżu starych wiosek rybackich lub małych miasteczek portowych. Góry, morze i starożytne zabytki przyciągają rokrocznie tysiące turystów.

Dla amatorów windsurfingu i nurkowania znajdują się tu liczne wypożyczalnie, a rozciągające się tu cztery łańcuchy górskie stanowią raj dla miłośników wspinaczki i chodzenia po górach.

Dla wielbicieli windsurfingu i nurkowania są tutaj liczne wypożyczalnie. Dla zakochanych - romantyczne zatoczki wśród skał, a dla lubiących spokój i ciszę - gaje oliwne, urocze małe miasteczka i górskie wioski, gdzie dojechać można tylko na grzbiecie osiołka.
Są tu również liczne ślady najodleglejszej przeszłości - pałac-labirynt, w którym żył mityczny potwór Minotaur, starożytne Knossos i Festos. Nie bez znaczenia jest też sąsiedztwo opiewanej przez literaturę i film, biało-błękitnej wysepki Santorini. Wygodne hotele i nowoczesne promenady doskonale wpisują się w krajobraz wyspy, gdzie każdy czuje się mile widzianym gościem.

Heraklion
Miasto w północnej części Krety, ok. 6 km od ruin starożytnego Knossos. Leży w pobliżu ruin pałacu w Knossos, możliwe więc jest, że już około roku 2000 p.n.e. istniał tu port, choć śladów po nim nie odnaleziono. Obecne miasto zostało założone w 824 roku przez Saracenów, którzy wykopali wokół niego olbrzymi rów obronny. Miasto nazwali Chandak (arab.خندق, „fosa”). Saraceni udostępniali port piratom napadającym statki bizantyjskie, jako schronienie i bazę wypadową, co było przyczyną wrogich stosunków z Cesarstwem Bizantyńskim. Heraklion liczy sobie obecnie ok. 140 tys. mieszkańców. To czwarte co do wielkości greckie miasto. Miasto jest administracyjną stolicą wyspy. 

Będąc w Heraklionie warto zobaczyć:

- Plac Eleftherias znajdujący się w centrum miasta (w pobliżu znajduje się budynek prefektury, Muzeum Archeologiczne i inne ciekawe obiekty)

-  Muzeum Archeologiczne

- Rocca al Mare - Koules

- Ulica Daidalou - jest to ulica, której nazwa wywodzi się od Dedala, jest to typowy handlowy trakt, w którym odbywa się jedynie ruch pieszy

- Bazylika św. Marka, gdzie obecnie znajduje się Miejska Galeria Sztuki

- Stary wenecki port wraz z arsenałami

- Kościół św. Tytusa (Agios Titos)

-  Loggia Wenecka - najładniejszy wenecki budynek w Heraklionie

Knososs
Miejscowość położona ok. 6 kilometrów od Heraklionu, u stóp gór Ida. Największą atrakcją miejscowości są ruiny pałacu pochodzące z okresu 2000-1400 p.n.e. zwany pałacem Minosa lub labiryntem kreteńskim. Jest to największa zachowana budowla pochodząca z tego okresu. W czasach największej świetności Pałac liczył  pięć pięter oraz około 1300 pomieszczeń, w których mogło przebywać kilkanaście tysięcy ludzi. Pałac posiadał swoją kanalizację i łaźnie. Pałac został odkryty niewiele ponad 100 lat temu z inicjatywy wykopalisk sir Sir Arthur Evansa.

Agia Pelagia
Zatoka Agia Pelagia jest wyjątkowo malownicza: pagórkowaty krajobraz, poprzecinane rozpadlinami skały, małe piaszczysto-żwirowe zatoczki, skalisty półwysep i morze o wspaniałym błękitnym kolorze. Ta dawna wioska rybacka rozwinęła się w ostatnich latach w piękne centrum wypoczynkowe z hotelami, tawernami i sklepikami.

Ammoudara
Typowo wakacyjna miejscowość położona 6 kilometrów od Heraklionu. Znajduje się tu długa, piaszczysto-żwirowa, 10 kilometrowa plaża. Łagodne zejście do morza zachęca do spędzania rodzinnego wypoczynku, choć i amatorzy morskiego szaleństwa znajdą tu coś dla siebie. Ammoudara jest miejscowością, która zachowała swój wiejski charakter. Pomimo sporej ilości apartamentów i hoteli, króluje tu niska zabudowa. W mieście znajduje się kilka dyskotek , nocne kluby, tawerny i bary.

Hersonissos
Dawna wioska rybacka, rozwinął się w ostatnich latach w tętniącą życiem miejscowość wypoczynkową. Położone jest zaledwie 26 kilometrów od Heraklionu. Piaszczyste plaże usytuowane są w niewielkich zatoczkach miejscami otoczone są skałami. Mały port otoczony jest promenadą, przy której znajduje się wiele kawiarń, tawern i restauracji. Wieczorem rozkwita tutaj bujne życie nocne, zlokalizowane głównie w dyskotekach i barach. W wodach portu można dojrzeć zatopione fragmenty budowli portowych z czasów rzymskich. Bardzo ciekawe jest muzeum na wolnym powietrzu Lychnostatis, gdzie można zapoznać się z folklorem kreteńskim. Należy liczyć się z występującym okresowo hałasem powodowanym przez samoloty.

 
Malia/Stalis
Miasteczko Malia z typowym greckim placem oraz region wokół Stalis zmieniły się w ostatnich latach w tętniący życiem ośrodek turystyczny. W tym czasie obie miejscowości prawie połączyły się ze sobą. W sezonie głównym panuje tutaj ożywiony ruch. W Malii i Stalis panują doskonałe warunki do kąpieli. Miejscowości te są również dobrym punktem wypadowym dla wycieczek po okolicy.

Elounda
Miasteczko portowe położone w odległości ok. 13 km na północ od Agios Nikolaos, przy pięknej zatoce Mirebello. U wybrzeża znajduje się mała wyspa Spinalonga z ruinami weneckiej twierdzy, która broniła wejścia do zatoki. Wyspa osłania piaszczyste i skaliste zatoki, przy których położone są hotele.

Agios Nikolaos
Niewielkie miasteczko liczące około 20 tys. stałych mieszkańców (wg danych statystycznych z 2001 roku) położone nad bajeczną Zatoką Mirebello. Znajduje się w środkowo-wschodniej części Krety, około 65 kilometrów na wschód od Heraklionu. Jest to jeden z pierwszych ośrodków turystycznych na Krecie. Jednym z bardziej charakterystycznych miejsc tego miasta jest jezioro Voulismeni znajdujące się w centralnym miejscu Agios Nikolaos. Aktualnie to akwen dla niewielkich kutrów rybackich, które cumują wzdłuż jego brzegów. Do 1870 roku, kiedy został przekopany kanał łączący jezioro z morzem, Voulismeni było niezależny słodkowodnym akwenem. Jak głosi legenda w miejscu tym brała kąpiele grecka bogini Atena. Malownicze położenie tego niewielkiego jeziorka, które z jednej strony otoczone jest stromymi skałami, sprawiło, że na jego drugim brzegu umiejscowiło się wiele tawern, kawiarenek i restauracji. Można tu skosztować bardzo dobrej kuchni greckiej oraz wypić orzeźwiające frappe.

Spinalonga
Grecka wyspa położona na wschód od wybrzeża Krety. Powstała podczas trzęsienia ziemi, odłączając się od półwyspu o tej samej nazwie ok. 1500 r. p.n.e. W 1579 roku Wenecjanie zbudowali na wyspie fortecę na miejscu starego akropolu. W 1715 roku wyspa została utracona przez Wenecjan wskutek podbicia Krety przez Turków. W latach 1903-1957 na wyspie znajdowało się ostatnie w Europie leprozorium, które służyło jako miejsce zesłań chorych na trąd. Obecnie wyspa jest niezamieszkana, a ostatni jej mieszkaniec, ksiądz prawosławny opuścił wyspę w 1962roku. Aktualnie Spinalonga jest jedną z głównych atrakcji turystycznychKrety. Najważniejsze atrakcje wyspy są wenecki fort, budynki leprozorium oraz greckokatolicka kaplica. Do Spianlongi dopływają łodzie motorowe li statki wycieczkowe z miasteczka Agios Nikolaos.

Gouves
Region wokół małej wioski Gouves częściowo wykorzystywany jest jeszcze na potrzeby rolnictwa. Centrum turystyczne nad morzem, w odległości ok. 3 km od wioski, staje się z roku na rok bardziej popularne. Oprócz hoteli powstały również tawerny, supermarkety i sklepy z pamiątkami. Oferta sportowo-rozrywkowa to głównie domena hoteli. Okresowo należy liczyć się z hałasem powodowanym przez samoloty. Do sąsiedniego Chersonissos (ok. 7 km, dogodne połączenie autobusowe) można wybrać się na zakupy, a wieczorem skorzystać z bogatej oferty rozrywkowej.

Sitia
Miejscowość w Grecji, na północno-wschodnim wybrzeżu Krety, nad Morzem Egejskim. W 2011 roku liczyła 9348 mieszkańców.^. Miasteczko leży na wschód od Ajos Nikolaos oraz na północny wschód od Jerapetry. W miejscowości kończy się europejska trasa E75 zaczynająca się w norweskimVardø. Miejscowość nie miała doświadczeń z turystyką aż do lat 80 XX wieku, kiedy to rodzina Poole rozpoczęła wynajem sprzętu windsurfingowego. Długa plaża jest najpopularniejszą atrakcją miejscowości. Główna atrakcją dla turystów jest miejscowa plaża. Wartym zobaczenia jest miejscowe muzeum archeologiczne, posiadające ciekawe zbiory ze wschodniej części Krety.

Plaża Wai
Plaża położona na północno-wschodnim cyplu Krety, na skraju gaju palmowego, krajobrazowo zbliżona do plaż karaibskich. Rosnący tu gaj palmowy jest największym naturalnym lasem palmowym w Europie, a gatunek tworzących go palm (Phoenix theophrastii) jest gatunkiem endemicznym. Dla turystyki plażę Wai odkryli hipisi w latach 70. W latach 80. plaża Wai stała się wielkim obozowiskiem turystów z całego świata, którzy osiedlali się tu często na długie miesiące. Wkrótce miejsce to stało się zaniedbanym wysypiskiem. Kreteńskie władze podjęły jednak decyzję o oczyszczeniu plaży i objęciu całego obszaru ochroną. Nie można tu rozbijać namiotów, a wstęp na plażę jest możliwy jedynie podczas dnia. Obecnie Wai jest jedną z największych atrakcji turystycznych Krety Wschodniej.

Ierapetra
Miasto położone na wybrzeżu Morza Libijskiego. To najbardziej na południe wysunięte miasto w Europie. W 2011 roku liczyło 12 355 mieszkańców^. W starożytności Ierapetra znana pod nazwą Hierapydna była ważnym strategicznie miejscem handlu z Afryką,  a w IV wieku p.n.e. stała się jednym z najważniejszych miast Krety. W IX wieku miasto zostało zniszczone podczas najazdów arabskich. Rozwinęło się ponownie w czasie panowania Wenecjan i Turków.

Warte zobaczenia są:

- stare miasto – zachowana zabudowa turecka

- forteca portowa – zbudowana przez Wenecjan, położona na przylądku

- dom Napoleona – dom w którym według miejscowej tradycji miał nocować Napoleon Bonaparte w drodze do Egiptu

- muzeum archeologiczne – muzeum w zaadoptowanym budynku dawnej szkoły tureckiej z licznymi zbiorami ceramiki w którym na uwagę zasługują minojski sarkofag ozdobiony scenami z życia codziennego oraz posąg Demeter

Chrissi

Niezamieszkana grecka wyspa. Jej długość wynosi 5 km, natomiast szerokość 1 km, a łączna powierzchnia 5 km². Wyspa leży około 15 km od wybrzeża Krety na południe od miasta Jerapetra. Można się na nią dostać dzięki łodziom motorowym odpływającym z miasta kilka razy dziennie oraz statkiem pasażerskim z portu. Podróż trwa około jednej godziny. Obecnie wyspa jest niezamieszkana  i nie można na niej spędzić nocy pod dachem z powodu braku hotelu. Na wyspie znajduje się jedyny w Europie las cedrowy. Plaża na wyspie zwana jest też Golden Beach z uwagi na żółty piasek.

Milatos
Spokojna wioska rybacka z tawernami, małym portem i minimarketem. Od Sission oddalona 7 kilometrów, od Malii 17 km.

Panormo
Miejscowość nadmorska usytuowana pomiędzy 2 szczytami górskimi, położona 22 km od Rethymnonu. W ostatnich latach rozwinęła się w centrum wypoczynkowe w regionie Rethymnon. Godnym polecenia są spacery pełnymi uroku uliczkami i wizyta w porcie, gdzie znajdują się restauracje, tawerny, ouzeris (lokale, w których serwuje się popularny napój alkoholowy ouzo) oraz bary.

Rethymnon
Położony w odległości ok. 78 km na zachód od Heraklionu, jest trzecim co do wielkości miastem na wyspie. Mimo gwałtownego rozwoju turystyki w tym regionie, Rethymnon zachował wiele ze swego dawnego uroku. Rozciągająca się na wiele kilometrów plaża zachęca do wypoczynku, spacerów i kąpieli słonecznych. Wczesnym wieczorem rozpoczyna się życie nocne. Najbardziej tętniącą życiem częścią miasta jest wówczas starówka. Obecnie są jeszcze widoczne wpływy różnych epok na architekturę. W starej dzielnicy jest dużo eleganckich, dobrze utrzymanych weneckich i tureckich budynków. Fortetsa, potężna wenecka twierdza, wzniesiona w XV w., by bronić wyspy przed napadami piratów, góruje nad malowniczym portem i jego XIII-wieczną latarnią morską. Oprócz malowniczego portu i fontanny Arimondi z czasów weneckich jest również wiele budowli z okresu panowania Turków. Również warto zwiedzić muzeum archeologiczne, muzeum historyczne oraz muzeum etnograficzne.

Jezioro Kournas
Jedyne jezioro na wyspie. Położone w otoczeniu Gór Białych, niedaleko miejscowości Georgioupoli.  Głębokość jeziora miejscami przekracza 45 m, a w jego wodach żyją żółwie. W okolicy jeziora znajdują się liczne tawerny z tarasami widokowymi. Dla turystów wydzielono plażę, gdzie można skorzystać z leżaków czy też wypożyczyć rower wodny lub popływać na łódce. Nad jezioro warto wybrać się rano, kiedy słońce doskonale oświetla płycizny i głębie. 

Sission
Dawna wioska rybacka, stosunkowo mało jeszcze znana w turystyce. Wokół niewielkiego centrum wioski i malowniczego portu położone są sklepy, tawerny, kafejki, małe hotele, pensjonaty i kwatery prywatne. Dla miłośników zabytków, w odległości ok. 7 km, znajdują się interesujące wykopaliska pałacu w Malii.

Stalis
Miasteczko Malia z typowym greckim placem oraz region wokół Stalis zmieniły się w ostatnich latach w tętniący życiem ośrodek turystyczny. W tym czasie obie miejscowości prawie połączyły się ze sobą. W sezonie głównym panuje tutaj ożywiony ruch turystyczny. W Malii i Stalis panują doskonałe warunki do kąpieli. Miejscowości te są również bardzo dobrą bazą wypadową dla wycieczek po okolicy.

Chania
Drugie co do wielkości miasto Krety. W 2011 roku liczyło 53 910 mieszkańców. Miasto zostało założone przez Wenecjan na miejscu starożytnego, istniejącego ok. 3400 r. p.n.e., minojskiego osiedla Kydonia. Warte odwiedzenia są w Chanii:

- Port Wenecki - port zbudowany przez Wenecjan w XIV wieku. Pod koniec XV wieku zostały zbudowane na terenie portu 23 arsenały - przylegające do siebie hale zbudowane z kamienia i ołowianymi dachami, używane do budowy i przechowywania zimą galer. Do dnia dzisiejszego zachowało się jedynie 9 arsenałów. Na terenie portu zachował się również meczet Janczarów.

-  Stare Miasto - zespół budowli z okresu panowania weneckiego i tureckiego (XIII - XVI wiek)

- Hala Targowa – uważana za jedną z najpiękniejszych w Grecji, wybudowana w 1923 r. , wzorowana na hali z Marsylii

- Muzeum Archeologiczne

Agia Marina
Nadmorska miejscowość położona ok. 9 km na zachód od miasta Chania, jeden z najpopularniejszych kurortów na Krecie. Nazwa miasteczka pochodzi  od urokliwego kościoła wznoszącego się na wzgórzu ponad miastem. Słynący z piaszczystych plaż i tętniących życiem klubów nocnych kurort zlokalizowany jest na północno-zachodnim wybrzeżu Krety. Dodatkowym atutem miejscowości jest bardzo dogodne położenie, tylko ok. 20 km od lotniska.

Laguna Balos i Półwysep Gramvousa
Położony w północno – zachodniej części Krety. Gramvoussa to również wyspa do której można dotrzeć statkiem z portu w Kissamos. Można wspiąć się na szczyt weneckiej twierdzy z której rozpościera się widok na lagunę Balos oraz Półwysep Gramvoussa. Miejsce jest bardzo popularnym celem wycieczek w tej części Krety.

Plaża Falasarna
Leży w północno-zachodniej części Krety. Jest jedną z największych plaż na wyspie. W 2002 roku została uznana za najlepszą plażę Grecji. Fragmenty północnej i południowej części plaży są kamieniste, a w wodzie występują skały. Na północnym krańcu warto zobaczyć rzymskie ruiny. Plaża rozciąga się wzdłuż otwartego morza dlatego woda jest nieco chłodniejsza w porównaniu z plażami znajdującymi się w osłoniętych zatokach. Falasarna jest podzielona na kilka odcinków, z których najdłuższy i cieszący się największą popularnością to Pachia Amos.  Zejście do wody jest tu łagodne, a dno morza piaszczyste podobnie jak sama plaża. Duża powierzchnia plaży (której szerokość miejscami dochodzi do 200 m.) sprawia, że każdy bez trudu znajdzie wygodny kawałek miejsca tylko dla siebie. Warto czasem zostać tu aż do godzin wieczornych. Plaża oferuje bowiem niesamowite zachody słońca (uważane za najpiękniejsze na wyspie), które niejednokrotnie są sygnałem do rozpoczęcia nocnej zabawy.

Elafonisi
Wyspa położona w zachodniej części Krety. Na wyspę można dostać się pieszo przez otaczającą wyspę płytką lagunę. Sama wyspa jest obiektem o unikatowych walorach przyrodniczych i została wpisana na listę Natura 2000 jako jedno z najcenniejszych przyrodniczo miejsc w Europie. Na wyspie znajduje się plaża z unikatowym różowym piaskiem. Uważana jest ona za jedną z najpiękniejszych plaż Europy. Z różowym kolorem piasku na wyspie wiąże się legenda, według której w Wielką Sobotę 24 kwietnia 1824 roku oddziały tureckie pod wodzą Ibrahima brutalnie wymordowały szukających tu schronienia 600 kobiet i dzieci – plaża spłynęła krwią i od tego czasu niegdyś zwykły piasek ma kolor różowy. Na wyspie spotkać można szereg endemicznych gatunków roślin i zwierząt (m.in. żółwie morskie).

Wawóz Samaria
Wąwózpołożony w południowo-zachodniej części Krety w paśmie gór Lefka Ori. Uchodzi za najdłuższy suchy (niebędący rzecznym) wąwóz Europy (18 km długościz czego dla dla turystów zostało udostępnione 16 km). Założony w 1962 roku Park Narodowy Samarii otaczający wąwóz jest jedynym miejscem na wyspie, gdzie występuje w stanie dzikim kreteńska dzika koza zwana agrimi lub kri-kri. Przez wąwóz Samaria wiedzie jeden z najpopularniejszych szlaków turystycznych na Krecie. Rozpoczyna się on na południowym krańcu równiny Omalos, w miejscu zwanym Ksiloskalo (1227 m n.p.m.), którego nazwę tłumaczy się najczęściej jako "drewniane schody", a kończy w miejscowości Ajia Rumeli, z której wydostać się można jedynie promem albo na wschód do Chora Sfakion, albo na zachód do Paleochory. Czas przejścia przez wąwóz wynosi ok. 6 godzin.

 
Plakias
Niewielka miejscowość położona w środkowej części południowego wybrzeża Krety. Miejscowość stanowi świetną bazę wypadową do zwiedzania tego rejonu wyspy. Dużym atutem miasteczka jest jedna z dłuższych plaż jaką można znaleźć w tej części Krety. Miejsce polecane na spokojny wypoczynek szczególnie dla rodzin z dziećmi. W obrębie miasteczka dostępnych jest wiele tawern, spora ilość sklepów z bardzo różnym asortymentem.